Mózgowe porażenie dziecięce nie jest chorobą.
Jest zespołem objawów, wynikających z trwałego uszkodzenia mózgu, znajdującego się w stadium niezakończonego rozwoju. Uszkodzenie mózgu może polegać na ubytku tkanki nerwowej lub jej wadliwym funkcjonowaniu. Obraz tych objawów zmienia się wraz z wiekiem dziecka
Objawy kliniczne pojawiają się stopniowo zgodnie z porządkiem dojrzewania poszczególnych struktur mózgowych.
Lokalizacja uszkodzenia mózgu warunkuje deficyty różnych funkcji: ruchu, wzroku, mowy, funkcji poznawczej i emocjonalnej. Rozległość i cechy uszkodzenia wpływają na intensywność objawów klinicznych i rokowanie – od łagodnej spastyczności kończyn dolnych z prawidłowym poziomem umysłowym, po ciężkie postacie uszkodzenia mózgu sprzężone z zupełnym brakiem autonomii, możliwości komunikowania się i z padaczką (Kułakowska 2003).
Częstość występowania mózgowego porażenia dziecięcego to 1,5 do 3 na 1000 żywo urodzonych. Największe ryzyko nieprawidłowego rozwoju dotyczy noworodków urodzonych przedwcześnie. Postawienie diagnozy MPD jest zadaniem trudnym i odpowiedzialnym. Zazwyczaj jest to około 18-24 m.ż.
Różnorodność objawów wynika z rozległości i lokalizacji obszarów uszkodzenia mózgu dziecka. Najbardziej widoczne są zaburzenia ruchu i postawy: porażenia , niedowłady, zaburzenia napięcia mięśniowego, ruchy mimowolne, zaburzenia równowagi i niezborność ruchów.
Dodatkowo mogą występować:
- zaburzenia mowy
- zaburzenia wzroku
- zaburzenia słuchu
- upośledzenie umysłowe
- padaczka
- zaburzenia zachowania
- zaburzenia emocjonalne
- oraz mikrodeficyty (zaburzenia koordynacji-wzrokowo-ruchowej, lateralizacji, zaburzenia schematu własnego ciała i brak orientacji w przestrzeni, zaburzenia myślenia abstrakcyjnego, zaburzenia koncentracji uwagi, zaburzenia analizy oraz syntezy wzrokowej i słuchowej, i inne.)
Nie ma dwojga dzieci ze ściśle jednakowym obrazem tego zespołu. Nie można ich więc ze sobą porównywać.
Postacie Kliniczne MPD:
- Połowiczy niedowład kurczowy, hemiplegia (porażenie połowicze)
- Obustronny niedowład kurczowy, diplegia (spastyczne porażenie głównie kończyn dolnych
- Tetraplegia i triplegia spastyczna ( spastyczne porażenie trój- i czterokończynowe)
- Tetraplegia z choreoatetozą( porażenie czterokończynowe z niezależnymi od woli dziecka ruchami tułowia i kończyn)
- Choreoatetoza ( niezależne od woli dziecka ruchy tułowia i kończyn)
- Ataksja (zaburzenia równowagi, drżenia i brak koordynacji rąk, zaburzenia mowy, niezborność ruchów)
- Encefalopatie wiotkie( ciężkie uszkodzenia z niskim napięciem mięśniowym) (Kułakowska,2003)
Przygotowano na podstawie Książki „Sztuka małych kroków” pod redakcją Małgorzaty Jagody